The International Telecommunication Union (ITU) - Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллага

Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллага нь 1865 онд байгуулагдсан ба  Нэгдсэн үндэсний байгууллагын хамгийн анхны төрөлжсөн байгууллагуудын нэг юм. 1992 оноос Радио, Цахилгаан холбоо, Хөгжлийн гэсэн 3 секторт хуваагдан олон улсад ашиглагдаж буй радио давтамж, хиймэл дагуулын орбит, асар хурдтай өргөжин тэлж буй мэдээлэл, цахилгаан холбооны дэд бүтэц, системүүд мөн тэдгээрийн аюулгүй байдал, цаг уурын өөрчлөлт гэх мэт олон чиглэлээр дэлхийн улс орнуудтай идэвхтэй хамтын үйл ажиллагаа явуулдаг салбарын тэргүүлэгч байгууллага юм.
Монгол Улс нь 1964 онд ОУЦХБ-ын гишүүн орон болсон. Тус байгууллага нь 2022 оны байдлаар нийт 193 гишүүн орон, 700 гаруй салбар гишүүдтэй болоод байна.

Харилцаа холбооны зохицуулах хороо нь 2006 онд ОУЦХБ-ын Хөгжлийн секторын (ITU-D) гишүүнээр элсээд байна.

ОУЦХБ-ын секторын гишүүн болсноор тус байгууллагаар дамжуулан дэлхий дахинд өөрийн байгууллагын үйл ажиллагаа ач холбогдлыг таниулж дэлхийн бусад орнуудтай ойр хамтран ажиллах боломж бүрддэг.

ОУЦХБ-ын Ази, номхон далайн орнуудын олон талт, онц байдал, гамшгийн үеийн харилцаа холбооны  форумыг 2011 онд МШХХТГ-тай, ОУЦХБ-тай хамтран зохион байгуулсан. Форумд НҮБ-ын АЗНЭЗНК, ОУЦХБ-ын ноён Хоулин Зао, ОУЦХБ-ын АНД бүсийн дарга хадагтай Ким тэргүүтэй ази, номхон далайн бүсийн 20 орны 50 гаруй гадаадын төлөөлөгчид, дотоодын 30 гаруй байгууллагын 80 гаруй төлөөлөгч оролцсон.

 Universal Postal Union (UPU)

Дэлхийн шуудан холбооны байгууллага нь анх 1874 онд байгуулагдсан, төв байгууллага нь Швейцар улсын Берн хотод байрладаг. ДШХ нь шуудангийн салбарын байгууллагуудын хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх, шуудангийн нэгдсэн сүлжээгээр найдвартай үйлчилгээ үзүүлэхэд туслах үүрэг бүхий эгнээндээ 192 гишүүн орныг нэгтгэсэн Нэгдсэн үндэсний байгууллагын мэргэжлийн төрөлжсөн байгууллага юм.
Дэлхийн шуудан холбооны байгууллага нь улс хоорондын шуудан солилцооны дүрмийг боловсруулах, үйлчилгээний чанарыг дээшлүүлэхэд техникийн технологийн туслалцааг үзүүлэх, солилцооны тоог нэмэгдүүлэх, хөгжлийн өөр өөр түвшинтэй улс орнуудын шуудангийн үйлчилгээний чанарыг нэг түвшинд хүргэхэд үйл ажиллагаагаа чиглүүлэн ажилладаг.

Asia-Pacific Telecommunity (APT) - Ази, номхон далайн цахилгаан холбооны байгууллага

Ази, номхон далайн цахилгаан холбооны байгууллага  нь тус бүс нутгийн олон улсын мэдээллийн технологи, радио, цахилгаан холбооны салбарын нийтлэг хөгжлийн бодлого, зохицуулалт, стандартчиллын талаар хамтран ажиллагааг хөгжүүлэх, хөхүүлэн дэмжих, бүс нутгийн хэмжээнд уялдуулах чиглэлээр ажилладаг.
Тус  байгууллага нь 1979 онд  анх Зүүн өмнөд Азийн 10 гаруй орны санаачлагчаар байгуулагдаж   байсан байна.  АНДЦХБ-ын төв нь Тайландын вант улсын нийслэл Бангкок хот, Номхон далайн бүс нутгийн салбар нь Индонези улсын нийслэлд байрладаг болно.
Өнөөдрийн байдлаар тус байгууллагад бүс нутгийн 38 орон гишүүнээр Member, 137 байгууллага, компаниуд дагалдах гишүүн Affiliate member статусаар элссэн байна.
Монгол улс 1991 онд тус байгууллагад Засгийн газрыг төлөөлсөн “Гишүүн” (Member) статустай. Манай улс тус байгууллагын шугамаар зохион байгуулдаг мэдээллийн технологи, радио, цахилгаан холбооны чиглэлийн  олон улсын болон Ази, номхон далайн бүс нутгийн хурал, зөвлөгөөн, курс, сургалтад тогтмол идэвхтэй оролцож ирлээ.
АНДЦХБ-аас  зохион байгуулж буй  Бүс нутгийн болон олон улсын хурал, зөвлөгөөнд  тогтмол оролцох замаар өөрсдийн үйл ажиллагаагаа уялдуулах, хувьчлал, зохицуулалтын туршлага судлах, мэдээллийн хоцрогдлын ялгааг арилгах, хүний нөөцийг хөгжүүлэх, эксперт авах,  курс сургалтад өргөн хамруулдаг.
Тус байгууллагын зардлаар жил бүр мэдээлэл, холбооны технологийн чиглэлээр 20 шахам мэргэжилтэн, инженер техникийн ажилтнуудыг Монгол Улсаас  Ази, номхон далайн орнуудад сургаж байна.

 Asian-Pacific Postal Union (APPU) - Ази Номхон далайн шуудан холбооны байгууллага (АНДШХБ)

Ази Номхон далайн шуудан холбооны байгууллага нь  Ази Номхон далайн бүсэд байрладаг улс хоорондын 33 шуудангийн байгууллагыг нэгтгэдэг. Тус байгууллага нь Нэгдсэн үндэсний байгууллагын тусгай төлөөлөгч Universal Postal Union – Дэлхийн шуудан холбооны байгууллагын салбар юм. АНДШХБ нь шуудангийн салбарт гишүүн орнуудын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх, сайжруулах, дэмжих зорилготой. Монгол Улс нь 2002 онд АНДШХБ -ын гишүүн орон болсон.

Ази, номхон далайн бүсийн шуудангийн холбооны гүйцэтгэх зөвлөлийн хурал-2011 Монгол Улсад зохион байгуулагдсан бөгөөд Дэлхийн шуудан холбооны Олон улсын товчооны ерөнхий захирал Эдуард Даяан, Дэлхийн шуудан холбооны Олон улсын товчооны дэд захирал Гуажон Хуан, Ази номхон далайн бүсийн шуудангийн холбооны захирал Сомчай Реопаничкул тэргүүтэй төлөөлөгчид хүрэлцэн ирсэн болно.  

Asia-Pacific Broadcasting Union (ABU) - Ази номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбоо (АНДӨНХ)

Ази номхон далайн өргөн нэвтрүүлгийн холбоо нь ашгийн бус байгууллага бөгөөд өргөн нэвтрүүлгийн байгууллагуудын мэргэжлийн холбоо юм. Ази, номхон далайн орнуудын өргөн нэвтрүүлгийн хөгжилд дэмжлэг үзүүлэх, гишүүдийн хамтын үйл ажиллагааг зохицуулахаар 1964 онд байгуулагдсан. Одоогоор бүс нутгийн 58 орны 200 гаруй бодлого боловсруулагч, зохицуулагч байгууллага, компани иргэд гишүүнээр элссэн бөгөөд 3 тэрбум орчим хүнд хүрч үйлчилж байна. Тус холбоо нь телевиз, радиогийн өргөн нэвтрүүлэгчдийн хамтын ашиг сонирхолыг нэгтгэх зорилгоор жил тутмын чуулга уулзалтыг зохион байгуулдаг. АНДӨНХ-ны гишүүд нь Ази номхон далайн бүс нутагт өргөн нэвтрүүлгийг үнэгүй дамжуулдаг. Холбооны үйл ажиллагаанд өдөр тутмын телевизийн мэдээ солилцох, хөтөлбөр солилцох, хамтран ажиллах, спортын арга хэмжээг нэвтрүүлэх, техникийн болон удирдлагын зөвлөх үйлчилгээ, эрх зүйн, зохиогчын эрхийн зөвлөмж, хөгжиж буй орнуудын контентын мэдээлэл, олон улсын уулзалтуудад гишүүдийг төлөөлөх, сургалт семинар зохион байгуулах, жил бүрийн радио телевизийн уралдаан, роботын тэмцээн, холбооны мэдээ, техникийн хэлэлцүүлгийг нийтэд мэдээлэх зэрэг үйл ажиллагааг эрхэлдэг.

World Bank –Дэлхийн банктай 2004 оноос хамтран ажиллаж эхэлсэн

Мэдээлэл харилцааны эринд манай орны хөдөөгийн болон хотын хэрэглэгчийн хооронд мэдээлэл харилцаа холбооны үйлчилгээг хүртэх байдалд ихээхэн ялгаа үүсэж үүнийг шийдвэрлэхэд болон харилцаа холбооны бүх нийтийн үүргийн стратеги, хөгжлийн хүрээг тодорхойлоход нь МУ-ын засгийн газарт Дэлхийн Банкнаас туслалцаа үзүүлэн эхлэлтийн төслийг Архангай , Баянхонгор аймгуудад 2004-2005 онд хэрэгжүүлэн бүх нийтийн үүргийн сангийн анхдагч эх үүсвэрийг бий болгосон. Туршилтын төслөөр 2 аймгийн 6 суманд үүрэн холбооны үйлчилгээ нэвтрүүлж, Архангай, Баянхонгор аймгийн 6 сумын 27 багийн  нийт 36 цэгт  малчны холбоог нэвтрүүлсэн.
•    2007 оноос “Монгол улсын МХХ-ны дэд бүтцийг сайжруулах төсөл”-ийг хэрэгжүүлж, бүх нийтийн үйлчилгээний үүргийн сан байгуулах, бүх сумдад үүрэн холбооны үйлчилгээг бүрэн нэвтрүүлэх, хөдөөгийн холбоог сайжруулах зорилгоор 152 багт малчдын нийтийн холбооны үйлчилгээний цэг байгуулах төслүүдийг тус тус хэрэгжүүлээд байгаа.
Эдгээр төслийн хүрээнд нийт 90 сумдад Мобиком корпорац ХХК, Скайтел ХХК, Юнител ХХК, Жи-Мобайл ХХК тус тус холбооны үйлчилгээ хүргэж хувийн болон нийтийн хэрэглээний дуут телефон үйлчилгээг сумын төв болон зарим багийн иргэдэд үзүүлж байна. Багийн холбооны төслийг Инкомнэт ХХК хэрэгжүүлж 152 багт нийтийн хэрэглээний телефон цэгийг ажиллуулж байна.Уг төслийн хүрээнд  34 сумдад интернэтийн үйлчилгээг хүргээд байна.
USAID-тэй хамтран   “Last mile initiate” төслийг 2005 онд хэрэгжүүлсэн.
Монгол Улсын Засгийн газар, НҮБ-аас хамтран Хүний аюулгүй байдлыг хангах итгэлцлийн сангийн дэмжлэгтэйгээр хэрэгжүүлж буй “Монгол Улсын Хөдөөгийн хүн амын амьдралын баталгааг нийгмийн иж бүрэн үйлчилгээгээр хангах” төслийг хэрэгжүүлэн 10 суманд FM радио өргөн нэвтрүүлгийн станц байгуулахад хамтран оролцож ажилласан.

International Multilateral Partnership against Cyber Threats (IMPACT) - Цахим аюулын эсрэг олон улсын түншлэлийн байгууллага (ЦАЭОУTБ)

ЦАЭОУTБ нь цахим аюулын эсрэг нэгдсэн олон улсын анхны байгууллага бөгөөд дэлхийн мэдээлэл, харилцаа холбоог цахим заналхийллээс урьдчилан сэргийлэх, хамгаалах зорилгоор Засгийн газар, бодлого зохицуулалтын байгууллагууд, компани, мэргэжилтнүүдийг эгнээндээ нэгтгэжээ. Тус байгууллага нь ОУЦХБ-тай хамтран ажиллах санамж бичиг байгуулж, дэлхийн хэмжээнд цахим аюулгүй байдлын хөтөлбөрийн бодит үйлчилгээг 192 оронд үзүүлж байна. 2011 оноос байгууллагын гишүүн болсноор судалгаа шинжилгээний ажлыг хамтран явуулах, аюулгүй байдлаа баталгаажуулах, олон улсын бодлого, хамтын ажиллагаатай холбоотой өргөн хүрээтэй үйлчилгээг авах,  мэргэжлийн чадвараа дээшлүүлэх боломжтой. ОУЦХБ нь гишүүн орны мэргэжилтнүүдэд зориулсан электрон хамгаалалттай хамтарсан хэрэглээний хөтөлбөртэй (ESCAPE) байдаг. Энэ хөтөлбөрийн хүрээнд  найдвартай орчинд зайнаас мэдээлэл солилцох, нэгтгэх боломжоор хангагдах бөгөөд олон улсын харилцаа холбоог цахим халдлагаас шуурхай сэргийлэх боломж бүрдсэн.

Cullen International

Каллен Интернэшнл компанийг 1986 онд Бельги амьдардаг Британийн харилцааны мэргэжилтэн Бернард Каллен үүсгэн байгуулжээ. Компанийг байгуулахаасаа өмнө Бернард 1974 онд GPO буюу одоогийн BT-д зориулсан өгөгдөл харилцааны талаарх анхны гарын авлагыг бичиж, Хяналтын Мэдээллийн (CDC) харилцаа холбооны менежерээр ажиллаж байсан бөгөөд Брюсселийн маш алдартай илтгэгч болж чадсан юм.

Бернардын санаа бол захиалсан цөөн хэдэн үйлчлүүлэгчдэд боломжийн үнээр өвөрмөц хараат бус, төвийг сахисан хяналт, жишиг үйлчилгээг үзүүлэх явдал байв. Үүнийг бодитой болгохын тулд тэрээр дэлхийн гурван томоохон компанийн гурвалсан холбоо барих ажилтанд гурван захидал бичиж, тус бүртэй нь биечлэн танилцаж бүгд дэмжсэнээр Каллен Интернэшнл үүсгэн байгуулагдаж ээ.

Өнөөгийн байдлаар дэлхий даяар 250 гаруй байгууллагатай хамтран ажиллаж байгаа бөгөөд тус байгууллага нь  40 гаруй зохицуулалтын мэргэжилтэн, бүрддэг болно.

Өнөөдрийн байдлаар Каллен Интернэшнл нь 70 гаруй орны зохицуулалтыг хянаж, жишиг тогтоодог бөгөөд онлайн архив, тайлан, бие даасан судалгаа, сургалтаараа дамжуулан мэдээлэл өгөн ажиллаж байна.